Đất chưa có sổ đỏ có được đền bù khi bị thu hồi không?

Sổ đỏ là giấy tờ quan trọng chứng minh quyền sở hữu nhà đất, nhưng không phải là điều kiện duy nhất để được bồi thường khi đất bị thu hồi. Theo quy định của Luật Đất đai, trong nhiều trường hợp, người dân chưa có sổ đỏ vẫn có quyền được Nhà nước bồi thường.

 1. Điều kiện được bồi thường về nhà ở

Khoản 3 Điều 91 Luật Đất đai năm 2024 quy định về nguyên tắc bồi thường thiệt hại về tài sản khi Nhà nước thu hồi đất như sau:

“3. Chủ sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật dân sự mà bị thiệt hại về tài sản thì được bồi thường thiệt hại; chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh phải ngừng sản xuất, kinh doanh do Nhà nước thu hồi đất thì được xem xét hỗ trợ”.

Theo quy định trên, khi Nhà nước thu hồi đất thì người có nhà ở sẽ được bồi thường nếu có đủ 02 điều kiện sau:

– Là chủ sở hữu nhà ở hợp pháp;

– Nhà ở bị thiệt hại do việc thu đất.

Như vậy, nhà ở mà không có Giấy chứng nhận vẫn được bồi thường nếu nhà ở đó là tài sản hợp pháp.

2. Đất không có Sổ đỏ vẫn được bồi thường?

Trường hợp 1: Chưa có Giấy chứng nhận nhưng đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận

Theo khoản 1, khoản 2 Điều 95 Luật Đất đai năm 2024 quy định điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng như sau:

“1. Các trường hợp được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng bao gồm:

a) Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hằng năm;

b) Cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có công trình là chùa, đình, đền, miếu, am, nhà thờ họ, công trình tín ngưỡng khác; đất nông nghiệp quy định tại khoản 4 Điều 178 của Luật này và đất đó không có tranh chấp, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là đất sử dụng chung cho cộng đồng;

c) Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài quy định tại khoản 1 Điều 44 của Luật này;

…”

Theo đó, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hằng năm, đồng thời có một trong các loại giấy tờ tại khoản 2 Điều 95 thì sẽ được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi.

Trường hợp 2: Sử dụng đất nông nghiệp trước ngày 01/7/2004

Theo khoản 3 Điều 98 Luật Đất đai năm 2024 quy định:

“3. Đối với đất nông nghiệp đã sử dụng trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 mà người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhưng không đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Luật này thì việc bồi thường được thực hiện theo quy định của Chính phủ.”

Do đó, nhà đất không có Sổ đỏ vẫn được bồi thường khi thu hồi đất nếu đáp ứng đủ điều kiện theo từng trường hợp cụ thể như quy định trên.