Những lưu ý khi sử dụng lao động chưa thành niên

Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Bộ luật lao động 2012 Người lao động là người từ đủ 15 tuổi trở lên, có khả năng lao động, làm việc theo hợp đồng lao động, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành của người sử dụng lao động. Theo quy định này thì người lao động có thể là người chưa thành niên và người đã thành niên hoặc có thể là người lao động cao tuổi.Mỗi đối tượng người lao đọng có những đặc điểm và đặc thù khác nhau. Do đó luật có những quy định riêng nhằm có thể đảm bảo quyền lợi của người lao động phù hợp với lứa tuổi của họ trong quan hệ lao động.

Bài viết này tác giả đề cập đến các quy định trong việc sử dụng lao động chưa thành niên cũng như những điểm lưu ý trong việc sử  dụng đối tượng lao động này để quan hệ lao động được xác lập phù hợp quy định pháp luật đảm bảo quyền và lợi ích của các bên.

1. Người lao động chưa thành niên là người lao động nằm trong độ tuổi nào?

Người lao động chưa thành niên là người lao động dưới 18 tuổi.

(Điều 161 Bộ luật lao động 2012)

2.Người sử dụng lao động được sử dụng người lao động chưa thành niên trong trường hơp nào?

– Người sử dụng lao động chỉ được sử dụng người lao động chưa thành niên vào những công việc phù hợp với sức khoẻ để bảo đảm sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách và có trách nhiệm quan tâm chăm sóc người lao động chưa thành niên về các mặt lao động, tiền lương, sức khoẻ, học tập trong quá trình lao động.

– Khi sử dụng người lao động chưa thành niên, người sử dụng lao động phải lập sổ theo dõi riêng, ghi đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh, công việc đang làm, kết quả những lần kiểm tra sức khoẻ định kỳ và xuất trình khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu

– Không được sử dụng lao động chưa thành niên làm những công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc chỗ làm việc, công việc ảnh hưởng xấu tới nhân cách của họ theo danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chủ trì phối hợp với Bộ Y tế ban hành.

=> Người lao động chưa thành niên là đối tượng người lao động mang tính chất đặc thù được bộ luật lao đọng quy định. Để sử dụng lao động người sử dụng lao động cần xem xét rõ thông tin người lao động tránh trường hợp sử dụng người lao động ở lứa tuổi chưa thành niên để làm các công việc, môi trường không phù hợp quy định pháp luật.

3. Thời giờ làm việc của người lao động như thế nào?

– Thời giờ làm việc của người lao động chưa thành niên từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi không được quá 08 giờ trong 01 ngày và 40 giờ trong 01 tuần.

– Thời giờ làm việc của người dưới 15 tuổi không được quá 4 giờ trong 01 ngày và 20 giờ trong 01 tuần và không được sử dụng làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm.

– Người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm trong một số nghề và công việc theo quy định của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.

– Không được sử dụng người chưa thành niên sản xuất và kinh doanh cồn, rượu, bia, thuốc lá, chất tác động đến tinh thần và các chất gây nghiện khác;

– Người sử dụng lao động phải tạo cơ hội để người lao động chưa thành niên và người dưới 15 tuổi tham gia lao động được học văn hoá.

=> Người chưa thành niên thì thể chất chưa thực sự mạnh như người trưởng thành do đó các em không thể làm việc quá nhìu thời gian cũng như người chưa thành niên cần có thời gian để thư giản và học tập khác để hoàn thiện bản thân

4. Lưu ý trường hợp là người lao động dưới 15 tuổi

1. Người sử dụng lao động chỉ được sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi làm các công việc nhẹ theo danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quy định.

2. Khi sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi thì người sử dụng lao động phải tuân theo quy định sau đây:

a) Phải ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người đại diện theo pháp luật và phải được sự đồng ý của người từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi;

b) Bố trí giờ làm việc không ảnh hưởng đến giờ học tại trường học của trẻ em;

c) Bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn lao động, vệ sinh lao động phù hợp với lứa tuổi;

3. Không được sử dụng lao động là người dưới 13 tuổi làm việc trừ một số công việc cụ thể do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quy định.

Khi sử dụng người dưới 13 tuổi làm việc thì người sử dụng lao động phải tuân theo quy định tại khoản 2 Điều này.’

– Thời giờ làm việc của người dưới 15 tuổi không được quá 4 giờ trong 01 ngày và 20 giờ trong 01 tuần và không được sử dụng làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm.

5. Cấm sử dụng người lao động là người chưa thành niên làm các công việc sau:

a) Mang, vác, nâng các vật nặng vượt quá thể trạng của người chưa thành niên;

b) Sản xuất, sử dụng hoặc vận chuyển hóa chất, khí gas, chất nổ;

c) Bảo trì, bảo dưỡng thiết bị, máy móc;

d) Phá dỡ các công trình xây dựng;

đ) Nấu, thổi, đúc, cán, dập, hàn kim loại;

e) Lặn biển, đánh bắt cá xa bờ;

g) Công việc khác gây tổn hại cho sức khoẻ, an toàn hoặc đạo đức của người chưa thành niên.

– Không được sử dụng người chưa thành niên sản xuất và kinh doanh cồn, rượu, bia, thuốc lá, chất tác động đến tinh thần và các chất gây nghiện khác;

6. Cấm sử dụng người lao động chưa thành niên làm việc tại các nơi sau đây:

a) Dưới nước, dưới lòng đất, trong hang động, trong đường hầm;

b) Công trường xây dựng;

c) Cơ sở giết mổ gia súc;

d) Sòng bạc, quán bar, vũ trường, phòng hát karaoke, khách sạn, nhà nghỉ, phòng tắm hơi, phòng xoa bóp;

đ) Nơi làm việc khác gây tổn hại đến sức khoẻ, sự an toàn và đạo đức của người chưa thành niên.

Hiện nay tình trạng lao động trong độ tuổi chưa thành niên khá nhiều vì các em thôi học sớm, đó là nguồn lao động được các người sử dụng lao động khai thác. Bên cạnh có rất nhiều trường hợp người chưa thành niên bị các người sử dụng lao động sử dụng vào các công việc không phù hợp với độ tuổi và sức khỏe của các em. Do đó nhà nước cần có sự kiểm soát vấn đề này nhằm đảm bảo sự tuân thủ pháp luật lao động và bảo vệ quyền lợi của người chưa thành niên.

Như vậy người lao động chưa thành niên là những người ở trong độ tuổi đang hoàn thiện cả về thể chất nhân cách và trí tuệ. Do đó khi sử dụng người lao động chưa thành niên người sử dụng lao động cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển và hoàn thiện của người lao động chưa thành niên.