THỜI HIỆU ĐỂ NGƯỜI THỪA KẾ YÊU CẦU CHIA DI SẢN

Vấn đề chia di sản luôn là chủ đề thu hút sự quan tâm của nhiều người, đặc biệt là khi có nhiều người thừa kế cùng hưởng di sản. Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho các bên liên quan, pháp luật Việt Nam đã quy định cụ thể về thời hiệu yêu cầu chia di sản.

Theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015, thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản được quy định như sau:

1. Loại tài sản

Căn cứ theo Khoản 1 Điều 623 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về thời hiệu thừa kế:

“Điều 623. Thời hiệu thừa kế

1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:
2. a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;
3. b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.”

Theo đó, người thừa kế có thể yêu cầu chia di sản đối với các loại tài sản có thời hiệu như sau:

• Bất động sản: 30 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế;
• Động sản: 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

2. Thời điểm tính thời hiệu

Căn cứ theo Khoản 1 Điều 611 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về thời điểm, địa điểm mở thừa kế:

“Điều 611. Thời điểm, địa điểm mở thừa kế

1. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trường hợp Tòa án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định tại khoản 2 Điều 71 của Bộ luật này.”

Di sản được chia cho người thừa kế từ thời điểm:

• Thời điểm người có tài sản chết: Đây là trường hợp phổ biến nhất. Khi một người qua đời, đó chính là thời điểm mở thừa kế của họ.
• Thời điểm Tòa án tuyên bố một người là đã chết: Trong một số trường hợp, do các yếu tố như mất tích, tai nạn,… mà không thể xác định được thời điểm tử vong chính xác, Tòa án sẽ căn cứ vào các yếu tố cụ thể để tuyên bố người đó là đã chết. Ngày được xác định trong quyết định tuyên bố chết chính là thời điểm mở thừa kế.

3. Hậu quả khi hết thời hiệu

• Người thừa kế không còn có quyền khởi kiện yêu cầu chia di sản: Điều này có nghĩa là người thừa kế sẽ không thể đòi hỏi được phần tài sản thừa kế mà mình được hưởng theo pháp luật.
• Di sản sẽ thuộc về người đang quản lý di sản đó: Người đang quản lý di sản có quyền sở hữu và sử dụng di sản như tài sản của mình.
• Người thừa kế có thể mất đi quyền lợi hợp pháp của mình: Việc không khởi kiện chia di sản đúng thời hạn có thể khiến người thừa kế mất đi quyền lợi hợp pháp của mình đối với phần tài sản thừa kế.

4. Trường hợp ngoại lệ

Tuy nhiên, căn cứ Điều 157 Bộ luật dân sự năm 2015 vẫn có các trường hợp ngoại lệ như sau:

• Người thừa kế không biết về việc mình được thừa kế: Thời hiệu được tính từ khi người thừa kế biết hoặc lẽ ra phải biết về việc mình được thừa kế.
• Người thừa kế bị ngăn cản bởi bạo lực, đe dọa hoặc vì lý do sức khỏe: Thời hiệu được tính từ khi người thừa kế được tự do hành động hoặc khỏi bệnh.