Phân biệt người tự thú và đầu thú theo quy định pháp luật

Tự thú và đầu thú là hai khái niệm thường được nhắc đến trong lĩnh vực pháp luật, đặc biệt là hình sự. Mặc dù cả hai đều liên quan đến việc người phạm tội tự nguyện khai báo hành vi phạm tội của mình, nhưng chúng có những điểm khác biệt quan trọng.

1. Tự thú

Theo quy định tại điểm h khoản 1 Điều 4 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về tự thú như sau:

“h) Tự thú là việc người phạm tội tự nguyện khai báo với cơ quan, tổ chức về hành vi phạm tội của mình trước khi tội phạm hoặc người phạm tội bị phát hiện.”

• Định nghĩa: Tự thú là việc người phạm tội tự nguyện khai báo với cơ quan, tổ chức có thẩm quyền về hành vi phạm tội của mình trước khi tội phạm hoặc người phạm tội bị phát hiện.
• Đặc điểm:
  • Hành vi phạm tội chưa bị phát giác hoặc đã bị phát giác nhưng chưa xác định được người thực hiện.
  • Người phạm tội chủ động khai báo để bày tỏ sự ăn năn hối cải.
• Ý nghĩa: Tự thú thường được xem là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

2. Đầu thú

Trên thực tế, có không ít người nhầm lẫn giữa tự thú và đầu thú mặc dù đây là hai khái niệm khác nhau. Theo đó, tại điểm i khoản 1 Điều 4 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về đầu thú như sau:

“i) Đầu thú là việc người phạm tội sau khi bị phát hiện đã tự nguyện ra trình diện và khai báo với cơ quan có thẩm quyền về hành vi phạm tội của mình.”

• Định nghĩa: Đầu thú là việc người phạm tội sau khi bị phát hiện đã tự nguyện ra trình diện và khai báo với cơ quan có thẩm quyền về hành vi phạm tội của mình.
• Đặc điểm:
  • Hành vi phạm tội đã bị phát hiện.
  • Người phạm tội nhận thức được rằng mình đã bị phát hiện và chủ động đến trình diện.

Ý nghĩa: Đầu thú không được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, trong quá trình điều tra, xét xử việc xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự sẽ tùy thuộc vào quyết định của Tòa án và tùy thuộc vào thái độ sau đó của người đầu thú như: Thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, lập công chuộc tội…

Cả tự thú và đầu thú đều được xem xét là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, mức độ giảm nhẹ sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Việc tự thú hoặc đầu thú có thể được sử dụng làm một trong những căn cứ để kết tội, đồng thời cũng là căn cứ để xem xét giảm nhẹ hình phạt.

Lưu ý:

• Để được xem là tự thú hoặc đầu thú, hành vi khai báo phải hoàn toàn tự nguyện, không bị ép buộc hoặc hứa hẹn.
• Nội dung khai báo phải trung thực, đầy đủ và chính xác.
• Việc áp dụng các quy định về tự thú và đầu thú sẽ căn cứ vào quy định của pháp luật hiện hành.

Tự thú và đầu thú là hai khái niệm có liên quan chặt chẽ nhưng khác nhau về thời điểm và hoàn cảnh xảy ra. Việc phân biệt rõ hai khái niệm này có ý nghĩa quan trọng trong việc áp dụng pháp luật và bảo vệ quyền lợi của người phạm tội.