Kết hôn trái pháp luật và những điều cần biết 

Kết hôn là việc nam nữ xác lập quan hệ vợ chồng theo quy định của pháp luật hôn nhân gia đình về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn. Tuy nhiên không phải trường hợp nào các bên nam nữ khi tiến hành đăng ký kết hôn đều thỏa các điều kiện kết hôn, tiến hành đăng ký kết hôn tại đúng nơi cơ quan có thẩm quyền do đó có quy định pháp lý về kết hôn trái pháp luật và xử lý kết hôn trái pháp luật theo Luật hôn nhân và gia đình 2014, Thông tư liên tịch 01/2016/ TTLT- TANDTC-VKSNDTC

1. Khái niệm:

Căn cứ khoản 6 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình 2014 “ Kết hôn trái pháp luật là việc nam, nữ đã đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng một bên hoặc cả hai bên vi phạm điều kiện kết hôn theo quy định tại Điều 8 của Luật này”

2.Trường hợp kết hôn trái pháp luật:

+ Kết hôn nhưng vi phạm các điều kiện kết hôn quy định tại Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình 2014;

+ Thỏa hình thức đăng ký kết hôn

3. Xử lý kết hôn trái pháp luật:

Đối với trường hợp đăng kí kết hôn vi phạm điều kiện kết hôn:

• Tại thời điểm kết hôn hai bên không đủ điều kiện kết hôn nhưng sau đó hai bên đủ điều kiện kết hôn

+ Nếu hai bên kết hôn cùng yêu cầu Tòa án công nhận quan hệ hôn nhân thì Tòa án quyết định công nhận quan hệ hôn nhân đó kể từ thời điểm các bên kết hôn có đủ điều kiện kết hôn;

+ Nếu một hoặc hai bên yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật hoặc có một bên yêu cầu công nhận quan hệ hôn nhân hoặc có một bên yêu cầu ly hôn còn bên kia không có yêu cầu thì Tòa án quyết định hủy việc kết hôn trái pháp luật;

+ Trường hợp hai bên cùng yêu cầu Tòa án cho ly hôn hoặc có một bên yêu cầu ly hôn còn bên kia yêu cầu công nhận quan hệ hôn nhân thì Tòa án giải quyết cho ly hôn;

• Trường hợp hai bên đã đăng ký kết hôn nhưng tại thời điểm Tòa án giải quyết hai bên kết hôn vẫn không có đủ các điều kiện kết hôn

+ Nếu có yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật thì Tòa án quyết định hủy việc kết hôn trái pháp luật;

+  Nếu một hoặc cả hai bên yêu cầu ly hôn hoặc yêu cầu công nhận quan hệ hôn nhân thì Tòa án bác yêu cầu của họ và quyết định hủy việc kết hôn trái pháp luật

4. Ngoại lệ của trường hợp kết hôn vi phạm các điều kiện kết hôn: Yếu tố hôn nhân qua đi. Trong trường hợp này không bị xem là kết hôn trái pháp luật (đủ điều kiện kết hôn)

+ Lúc đăng ký kết hôn đủ tuổi nhưng tại thời điểm có yêu cầu hủy kết hôn trái pháp luật đã đủ tuổi kết hôn

+ Yếu tố về sự tự nguyện: Lúc đăng ký kết hôn vi phạm sự tự nguyện nhưng tại thời điểm có yêu cầu hủy kết hôn thì thỏa mãn yếu tố tự nguyện

+  Tại thời điểm đăng ký kết hôn vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng nhưng tại thời điểm yêu cầu hủy kết hôn trái luật: Đã ly hôn, đã chết, trường hợp một người có nhiều vợ trước ngày 13 tháng 1 năm 1960 đối với miền Bắc và trước ngày 25 tháng 3 năm 1977 đối với miền Nam (bộ đội tập kết)